Słynne „ucz się i pracuj” aktualne w każdym wieku

Najnowsze badanie przeprowadzone przez zespół naukowców z Uniwersytetu w Padwie, SISSA (Scuola Internazionale di Studi Superiori Avanzati) i IRCSS San Camillo Hospital w Wenecji pokazuje, że praca odgrywa aktywną rolę w utrzymaniu mózgu w zdrowiu i pomaga zachować zdolności poznawcze wraz z wiekiem.

–  Wykazaliśmy wpływ aktywności w pracy na wydajność poznawczą – mówi profesor Raffaella Rumiati, neurobiolog w SISSA i autorka pracy „Czynnik ochronny dla osób z subiektywnym pogorszeniem funkcji poznawczych” opublikowanej niedawno w European Journal of Neurology.

–  Wiele badań koncentrowało się na czynnikach, które wpływają na starzenie się naszego mózgu, a różnice w spadku zdolności poznawczych okazywały się być powiązane z wykształceniem lub innymi parametrami związanymi z jakością życia. Z naszej analizy wynika, że rodzaj aktywności zawodowej również przyczynia się do różnic w normalnym i patologicznym starzeniu poznawczym.

Nie tylko wiek i wykształcenie

W badaniach określono wpływ czynników demograficznych (wiek i płeć), chorób współistniejących, wykształcenia i zawodu na tzw. rezerwę poznawczą, czyli odporność mózgu na uszkodzenia spowodowane chorobą lub starzeniem się.

Uczestników oceniano za pomocą serii testów neuropsychologicznych. Na ich podstawie podzielono ich na trzy grupy: osoby z ryzykiem pogorszenia zdolności poznawczych, osoby z łagodnym pogorszeniem oraz osoby z poważnym pogorszeniem.

Analiza zebranych danych zaskoczyła naukowców. Okazało się, że nie tylko wiek i wykształcenie (co zbadano wcześniej), lecz także zawód jest dobrym predyktorem wyników uczestników.  

Lifelong learning dla zdrowia mózgu

Testy powtórzono dwukrotnie w odstępie kilku lat. W zależności od tego, czy uczestnicy badania utrzymali lub pogorszyli swój profil oparty na początkowych wynikach, zostali oni sklasyfikowani jako „odporni” lub „podupadający”.

– Potwierdzono, iż wykształcenie chroni ludzi przed ryzykiem pogorszenia zdolności poznawczych, a osoby bardziej wydajne poznawczo wykonywały bardziej złożone zawody niż osoby z pozostałych dwóch grup, czyli badani z łagodnym i zaawansowanym pogorszeniem zdolności poznawczych – mówi profesor Sara Mondini z Uniwersytetu w Padwie.

Co więcej, badanie pokazało, że grupa „odporna” ma średnio wyższy poziom wykształcenia i bardziej złożone zawody niż grupa „podupadająca”.

Wyniki wskazują na korzyści płynące z lifelong learning – uczenie się przez całe życie pomaga utrzymać zdolności poznawcze do późnego wieku. To wszystko, co jest efektem utrzymania aktywności zawodowej, czyli więzi społeczne, stałe poczucie celu i możliwość samodzielnego funkcjonowania, w dużym stopniu wpływa na zdrowie mózgu, zdolności poznawcze i ogólne samopoczucie.